سلامت شغلی، پیشگیری ازبیماری، محیط زیست

سامانه هوشمند پیش‌بینی و هشدار زودهنگام فروپاشی سلامت کارگران معدن مبتنی بر هوش مصنوعی

سامانه هوشمند پیش‌بینی و هشدار زودهنگام فروپاشی سلامت کارگران معدن مبتنی بر هوش مصنوعی

نقش آفرینان

دغدغه اساسی

در معادن بزرگ مس—به‌ویژه مجتمع مس سرچشمه کرمان—بخش عمده‌ای از بیماری‌های شغلی، ناتوانی‌های جسمی و خروج نیروی انسانی و آسیب های فراوان جسمی علی الخصوص در زمان بازنشستگی تبدیل به یک معضل شده است و در مرحله‌ای بیماریها شناسایی می‌شوند که بدن وارد فاز آسیب جدی شده است.

در حالی که پیش از بروز بیماری‌های ریوی، قلبی، اسکلتی–عضلانی و اختلالات ایمنی، نشانه‌های خاموش و تدریجی در داده‌های سلامت کارکنان وجود دارد، اما:

  • این داده‌ها به‌صورت پراکنده (آزمایش، طب کار، پرونده پزشکی، علائم حیاتی) ثبت می‌شوند
  • هیچ مدل تحلیلی برای تشخیص الگوی فروپاشی سلامت وجود ندارد
  • ارتباط میان تاریخچه شغلی، شیفت کاری، مواجهات گذشته و پاسخ ایمنی بدن تحلیل نمی‌شود
  • تصمیم‌گیری‌ها عمدتاً واکنشی و درمان‌محور هستند، نه پیشگیرانه

این وضعیت منجر به:

  • افزایش بیماری‌های مزمن و غیرقابل بازگشت
  • افزایش هزینه‌های درمانی و ازکارافتادگی
  • کاهش بهره‌وری نیروی انسانی متخصص
  • از دست رفتن فرصت پیشگیری زودهنگام

امکان پروژه

این پروژه کاملاً بر پایه زیرساخت نرم‌افزاری ما قابلیت سازگاری دارد:

الف) لایه داده‌های سلامت (هسته اصلی پروژه)

  • پرونده سلامت الکترونیکی کارکنان معدن
  • داده‌های طب کار (معاینات دوره‌ای، اسپیرومتری، شنوایی‌سنجی)
  • نتایج آزمایشگاهی CBC، CRP، ESR، فلزات سنگین، شاخص‌های التهابی
  • داده‌های ایمونولوژیک
  • علائم حیاتی طولی HR، HRV، SpO₂، الگوی خواب، خستگی
  • تاریخچه شغلی، شیفت کاری و سابقه فعالیت
  • سنسورهای پوشیدنی که پارامترهای زیادی را اندازه گیری می کنند (نیازمند ساخت و خصوصی سازی)

ب) لایه هوش مصنوعی و پژوهشی (نوآوری اصلی)

  • طراحی مدل Health Degradation Pattern AI
  • شناسایی الگوهای «افت تدریجی سلامت» قبل از تشخیص بالینی
  • توسعه شاخص اختصاصی:
    • Occupational Health Risk Index (OHRI)
  • پیش‌بینی:
    • ریسک بیماری ریوی
    • ریسک اختلالات قلبی
    • ریسک اختلالات ایمنی و التهابی
  • هشدار زودهنگام به پزشک طب کار و مدیریت

ج) لایه تصمیم‌یار پزشکی و مدیریتی

  • داشبورد پزشک و پزشک طب کار (فردمحور)
  • داشبورد مدیریتی (گروهی و واحدی)
  • پیشنهاد مداخلات:
    • تغییر شیفت
    • استراحت هدفمند
    • ارجاع پزشکی
    • پایش ویژه

د) امکانات پژوهشی (مهم برای اعتبار ۱۴)

  • تعریف الگوی جدید «فروپاشی سلامت شغلی»
  • ایجاد بانک داده Longitudinal سلامت شغلی
  • امکان انتشار مقالات علمی در:
    • Occupational Medicine
    • Digital Health
    • AI in Healthcare
  • توسعه مدل قابل تعمیم به سایر معادن

ذینفعان پروژه

الف) ذی‌نفعان اصلی

  • کارگران معدن → پیشگیری قبل از بیمار شدن
  • پزشکان  → ابزار تصمیم‌یار علمی
  • مدیریت مس سرچشمه → حفظ نیروی متخصص
  • واحد HSE → کاهش ریسک و هزینه

ب) ذی‌نفعان سازمانی

  • وزارت بهداشت
  • سازمان تأمین اجتماعی
  • سازمان محیط کار و ایمنی

نتایج قابل اندازه‌گیری

  • الف) نتایج سلامت

    • شناسایی زودهنگام افراد پرخطر: ۶ تا ۱۲ ماه قبل از تشخیص بالینی
    • کاهش بیماری‌های مزمن شغلی: ۲۰–۳۵٪
    • کاهش ازکارافتادگی زودرس
    • خوردن نان بازنشستگی

    ب) نتایج اقتصادی

    • کاهش هزینه درمان و غیبت کاری: ۱۵–۲۵٪
    • افزایش ماندگاری نیروی متخصص

    ج) نتایج پژوهشی

    • ایجاد مدل بومی AI سلامت شغلی
    • حداقل ۲ مقاله علمی معتبر
    • ایجاد محصول نرم‌افزاری قابل فروش به سایر معادن

در معادن بزرگ مس—به‌ویژه مجتمع مس سرچشمه کرمان—بخش عمده‌ای از بیماری‌های شغلی، ناتوانی‌های جسمی و خروج نیروی انسانی و آسیب های فراوان جسمی علی الخصوص در زمان بازنشستگی تبدیل به یک معضل شده است و در مرحله‌ای بیماریها شناسایی می‌شوند که بدن وارد فاز آسیب جدی شده است.

در حالی که پیش از بروز بیماری‌های ریوی، قلبی، اسکلتی–عضلانی و اختلالات ایمنی، نشانه‌های خاموش و تدریجی در داده‌های سلامت کارکنان وجود دارد، اما:

  • این داده‌ها به‌صورت پراکنده (آزمایش، طب کار، پرونده پزشکی، علائم حیاتی) ثبت می‌شوند
  • هیچ مدل تحلیلی برای تشخیص الگوی فروپاشی سلامت وجود ندارد
  • ارتباط میان تاریخچه شغلی، شیفت کاری، مواجهات گذشته و پاسخ ایمنی بدن تحلیل نمی‌شود
  • تصمیم‌گیری‌ها عمدتاً واکنشی و درمان‌محور هستند، نه پیشگیرانه

این وضعیت منجر به:

  • افزایش بیماری‌های مزمن و غیرقابل بازگشت
  • افزایش هزینه‌های درمانی و ازکارافتادگی
  • کاهش بهره‌وری نیروی انسانی متخصص
  • از دست رفتن فرصت پیشگیری زودهنگام

این پروژه کاملاً بر پایه زیرساخت نرم‌افزاری ما قابلیت سازگاری دارد:

الف) لایه داده‌های سلامت (هسته اصلی پروژه)

  • پرونده سلامت الکترونیکی کارکنان معدن
  • داده‌های طب کار (معاینات دوره‌ای، اسپیرومتری، شنوایی‌سنجی)
  • نتایج آزمایشگاهی CBC، CRP، ESR، فلزات سنگین، شاخص‌های التهابی
  • داده‌های ایمونولوژیک
  • علائم حیاتی طولی HR، HRV، SpO₂، الگوی خواب، خستگی
  • تاریخچه شغلی، شیفت کاری و سابقه فعالیت
  • سنسورهای پوشیدنی که پارامترهای زیادی را اندازه گیری می کنند (نیازمند ساخت و خصوصی سازی)

ب) لایه هوش مصنوعی و پژوهشی (نوآوری اصلی)

  • طراحی مدل Health Degradation Pattern AI
  • شناسایی الگوهای «افت تدریجی سلامت» قبل از تشخیص بالینی
  • توسعه شاخص اختصاصی:
    • Occupational Health Risk Index (OHRI)
  • پیش‌بینی:
    • ریسک بیماری ریوی
    • ریسک اختلالات قلبی
    • ریسک اختلالات ایمنی و التهابی
  • هشدار زودهنگام به پزشک طب کار و مدیریت

ج) لایه تصمیم‌یار پزشکی و مدیریتی

  • داشبورد پزشک و پزشک طب کار (فردمحور)
  • داشبورد مدیریتی (گروهی و واحدی)
  • پیشنهاد مداخلات:
    • تغییر شیفت
    • استراحت هدفمند
    • ارجاع پزشکی
    • پایش ویژه

د) امکانات پژوهشی (مهم برای اعتبار ۱۴)

  • تعریف الگوی جدید «فروپاشی سلامت شغلی»
  • ایجاد بانک داده Longitudinal سلامت شغلی
  • امکان انتشار مقالات علمی در:
    • Occupational Medicine
    • Digital Health
    • AI in Healthcare
  • توسعه مدل قابل تعمیم به سایر معادن

الف) ذی‌نفعان اصلی

  • کارگران معدن → پیشگیری قبل از بیمار شدن
  • پزشکان  → ابزار تصمیم‌یار علمی
  • مدیریت مس سرچشمه → حفظ نیروی متخصص
  • واحد HSE → کاهش ریسک و هزینه

ب) ذی‌نفعان سازمانی

  • وزارت بهداشت
  • سازمان تأمین اجتماعی
  • سازمان محیط کار و ایمنی

الف) نتایج سلامت

  • شناسایی زودهنگام افراد پرخطر: ۶ تا ۱۲ ماه قبل از تشخیص بالینی
  • کاهش بیماری‌های مزمن شغلی: ۲۰–۳۵٪
  • کاهش ازکارافتادگی زودرس
  • خوردن نان بازنشستگی

ب) نتایج اقتصادی

  • کاهش هزینه درمان و غیبت کاری: ۱۵–۲۵٪
  • افزایش ماندگاری نیروی متخصص

ج) نتایج پژوهشی

  • ایجاد مدل بومی AI سلامت شغلی
  • حداقل ۲ مقاله علمی معتبر
  • ایجاد محصول نرم‌افزاری قابل فروش به سایر معادن