تبادل نظر

تاسیس شرکت‌های واسطه جهت تامین مالی صدور اروراق بهادار

در خصوص تامین مالی از طریق نهاد واسط ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد.

تامین مالی از طریق نهاد واسط در حال حاضر بر مبنای اوراق بهادار اسلامی (صکوک) که در واقع به جایگزینی اوراق قرضه منتشر می شود و بر پایه یک دارایی با درآمد ثابت یا متغیر قابلیت معامله در بازار ثانویه را دارند، استوار است. این اوراق شامل اوراق مرابحه، استصناع، اجاره و اجاره به شرط تملیک ، جعاله و سلف هستند . البته اوراق با بازدهی مورد انتظار که ماهیتا بر مبنای عقود مشارکتی استوار هستند نظیر اوراق مشارکت، مضاربه ، مساقات و مزارعه نیز در بازارها قابلیت صدور و معامله را دارند.

این اوراق همانگونه که از نامشان پیداست به ترتیب بر مبنای عقد مرابحه، استصناع، اجاره، اجاره به شرط تملیک ، جعاله ، سلف و یا مشارکت و مضاربه منتشر می شوند و ماهیت حقوقی آنها از نظر قرار دادی برای متقاضی تابع ماهیت هر یک از عقود فوق می باشد.

لازم به ذکر است تمامی این اوراق پس از صدور و تسلیم به دارنده( تامین مالی کننده) در حکم مالکیت مشاع دارندگان آنها در دارایی متصل به اوراق می باشد .

بر این اساس بانی یا متقاضی تامین مالی درخواست خود برای خرید/ساخت/تولید کالای مشخص (سفارش ساخت) را به شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه که وظیفه تاسیس و راهبری نهادهای واسط در بازار سرمایه ایران را بر عهده دارد ارائه می دهد و پس از ارائه مستندات کافی و لازم و اخذ مجوز از آن مرکز نسبت به تشکیل شرکت واسط اقدام می نماید .

در واقع نهاد واسط پس از تاسیس و بر اساس مجوز دریافتی از مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، مبادرت به صدور اوراق و جمع آوری وجوه و متعاقبا خرید یا تامین دارایی مورد نیاز متقاضی به وکالت از طرف تامین کنندگان می نماید و دارایی مورد نظر را به صورت اجاره یا اجاره به شرط تملیک ، جعاله یا سلف به متقاضی واگذار می نماید . بدیهی است شرکت واسطه از محل وجوه دریافتی از متقاضی بر اساس هر یک از عقود ذکر شده در فوق و به کسر حق الوکاله نسبت به تسویه اوراق با تامین کنندگان مالی طبق قرارداد منضم به اوراق در موعد یا مواعد مقرر اقدام می نماید.

در هر حال در قالب عقود مرابحه و استصناع واگذاری کالای خریداری شده مورد نیاز متقاضیان به وکالت از تامین کنندگان مالی عموما به صورت مرابحه یا استصناع نسیه همراه خواهد بود و متقاضی مکلف است در اقساط مقرر بهای کالای خریداری شده شامل سود فروش نسیه را با شرکت واسط طبق عقد مربوطه تسویه و متقابلا شرکت واسط نیز به کسر حق الوکاله نسبت به تسویه اوراق طبق قرارداد منضم به اوراق در موعد یا مواعد مقرر اقدام می نماید.

لازم به ذکر است اوراق با بازدهی معین بیشتر بر پایه عقود معاملاتی استوار هستند .

انتشار اوراق بهادار مشارکتی با اخذ مجوز از بانک مرکزی امکان پذیر است و دارنده این اوراق به میزان ارزش اسمی اوراق دارنده قدرالسهم در طرح موضوع مشارکت می باشد. در هر حال به موجب عقد مشارکت موضوع این قبیل اوراق رابطه حقوقی وکالت (وکیل و موکل) بین خریدار اوراق و صاحب طرح محقق می شود.

صدور این قبیل اوراق نیاز به تاسیس شرکت واسط ندارد و عرضه عمومی آنها از سوی ناشر که باز پرداخت اصل و سود مورد انتظار آن در سررسید یا سررسید های مقرر حسب قرارداد تضمین نموده است الزامی است.

لینک مطلب